MIJN BLOGS IN HET ARCHIEF
IS MIJN KAT BANG IN HET DONKER?
Laatst stelde een eigenaar mij de vraag of zijn kat misschien bang was in het donker, omdat hij ‘s nachts buiten de kattenbak plaste. Naast het feit dat er meerdere redenen kunnen zijn voor deze onzindelijkheid, roept deze vraag bij mij iets anders op waar ik hier aandacht aan wil besteden. Want kunnen we wel stellen dat een kat bang is in het donker, kan een kat bang zijn of is dat een menselijke interpretatie van het gedrag?
antropomorfisme
Het wordt zo makkelijk gezegd, mijn kat is bang, mijn kat is blij. Maar dit is vanuit menselijk oogpunt gezien. Een dier kan niet denken, hij leert uit ervaringen, uit wat zijn gedrag hem oplevert. Gedrag dat hem iets positiefs oplevert, dat beloond wordt, zal de kat vaker vertonen. Het gedrag dat hem iets negatiefs oplevert, zal de kat minder vaak vertonen. Dit wordt conditionering van het gedrag genoemd, de kat leert een bepaald gedrag wel of niet te vertonen in een bepaalde context.
Kijken we naar de kat die in het donker buiten de bak plast, dan zou het kunnen gaan om het vertonen van angst in het donker in de vorm van het buiten de bak plassen. Als dit zo is, dan moeten we ons de vraag stellen waardoor die angst veroorzaakt wordt.
Laten we eerst eens kijken naar het gedrag dat een kat kan vertonen als hij angst ervaart.
Gedrag dat vertoond kan worden bij angst
Een kat kan angst vertonen in de vorm van vluchten of juist zich verstoppen of, als hij in het nauw gedreven wordt, in de vorm van de aanval inzetten. Bij vluchten moeten we niet alleen denken aan de kat die wegrent. Voor veel katten is de vluchtweg driedimensionaal, zij klimmen een boom of andere hoge plek in. Bij het de aanval inzetten, kunnen we denken aan de kat die onvoldoende de omgang met mensen gewend is en uit angst slaat als je je arm naar hem uitsteekt.
Bij extreme angst kan een kat zijn blaas legen, plassen uit pure angst dus. Dit zien we bijvoorbeeld wanneer een kat wordt aangevallen en achtervolgd wordt door een andere kat of een hond.
Voordat ik terugkom op de vraag waarom een kat zoveel angst zou ervaren in het donker dat hij buiten de bak plast, wil ik eerst eens kijken waarom een kat eigenlijk angst zou ervaren in het donker.
De kat: een nachtdier?
Een kat leeft zowel overdag als ’s nachts en vooral ’s morgens vroeg en ’s avonds in de schemering is hij actief. Dat zijn de momenten waarop de kat jaagt, als zijn prooi dan tenminste voor handen is of waarop hij door het huis rent. Een kat kan goed zien in het donker en de schemering. Zijn zintuiglijke vermogens, zijn zicht, gehoor, reuk en tastzin hebben hem uitstekend uitgerust om onder deze omstandigheden goed te kunnen functioneren. Zolang zijn zintuigen goed functioneren, geven deze geen reden om angst te vertonen in situaties waarin er minder daglicht is.
Medische oorzaak nagaan
Terugkomend op de kat die ’s nachts buiten de bak plast, is het dus belangrijk om eerst mogelijke medische oorzaken voor dit gedrag na te gaan. Behalve een urine onderzoek dat ik sowieso adviseer in het geval van buiten de bak plassen, is het in deze situatie belangrijk om na te gaan of de zintuiglijke vermogens van deze kat goed functioneren.
Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan een kat die aan het dementeren is en die daardoor ’s nachts vaak letterlijk de weg, en dus ook de weg naar de kattenbak, kwijt is. Deze kat is te helpen door hem ’s nachts een kleine ruimte te bieden met alle voorzieningen op korte afstand van elkaar. Daarnaast kun je het makkelijker voor hem maken door een lamp aan te laten, waardoor het licht blijft en de kat minder in verwarring raakt. Hier kan het donker dus zeker meespelen in het gedrag van de kat en deze kat kan door zijn verminderde cognitieve vermogens dan ook angst ervaren in het donker.
Bij de jongere kat in dit verhaal, is dementie niet aan de orde. En een recent urine onderzoek levert geen afwijkingen op. Toch kan een eerder doorgemaakte urineweginfectie wel degelijk een rol spelen in het ’s nachts buiten de bak plassen. Dit kan het geval zijn wanneer de kat overdag naar buiten gaat en daar plast en ’s nachts binnen is, waar hij op de kattenbak moet plassen. Als de kat een negatieve associatie heeft opgedaan met de kattenbak door de pijn die hij tijdens het plassen op die bak ervaarde ten tijde van de blaasontsteking, zal de kat de bak vermijden. Hij zoekt een andere plek om te plassen, waar het geen pijn doet. Overdag kan deze kat naar buiten, maar als de bak en de grit onveranderd zijn, is in de ogen van de kat deze bak met deze vulling nog steeds de oorzaak van zijn pijn. Een reden om niet op die bak te plassen. Dan heeft het buiten de bak plassen niet met het donker te maken, maar met een negatieve associatie met de kattenbak. De oplossing moet dan niet gezocht worden in een lamp bij de kattenbak, maar in een andere kattenbak met een ander kattenbakgrit.
Medisch gezond
Als er geen medische oorzaak gevonden wordt voor het ’s nachts buiten de bak plassen, kan de kat ook een negatieve ervaring hebben opgedaan terwijl hij in het donker op de kattenbak plaste. Dan kan het helpen om de context, het donker, te veranderen door verlichting aan te brengen bij de kattenbak. Hierdoor wordt de situatie anders en kan de kat weer op de bak plassen.
Concluderend: we kunnen niet zeggen dat de kat bang is in het donker, maar dat hij angst ervaart in de vorm van buiten de bak plassen door een negatieve ervaring opgedaan op de kattenbak in het donker.
Laatst stelde een eigenaar mij de vraag of zijn kat misschien bang was in het donker, omdat hij ‘s nachts buiten de kattenbak plaste. Naast het feit dat er meerdere redenen kunnen zijn voor deze onzindelijkheid, roept deze vraag bij mij iets anders op waar ik hier aandacht aan wil besteden. Want kunnen we wel stellen dat een kat bang is in het donker, kan een kat bang zijn of is dat een menselijke interpretatie van het gedrag?
antropomorfisme
Het wordt zo makkelijk gezegd, mijn kat is bang, mijn kat is blij. Maar dit is vanuit menselijk oogpunt gezien. Een dier kan niet denken, hij leert uit ervaringen, uit wat zijn gedrag hem oplevert. Gedrag dat hem iets positiefs oplevert, dat beloond wordt, zal de kat vaker vertonen. Het gedrag dat hem iets negatiefs oplevert, zal de kat minder vaak vertonen. Dit wordt conditionering van het gedrag genoemd, de kat leert een bepaald gedrag wel of niet te vertonen in een bepaalde context.
Kijken we naar de kat die in het donker buiten de bak plast, dan zou het kunnen gaan om het vertonen van angst in het donker in de vorm van het buiten de bak plassen. Als dit zo is, dan moeten we ons de vraag stellen waardoor die angst veroorzaakt wordt.
Laten we eerst eens kijken naar het gedrag dat een kat kan vertonen als hij angst ervaart.
Gedrag dat vertoond kan worden bij angst
Een kat kan angst vertonen in de vorm van vluchten of juist zich verstoppen of, als hij in het nauw gedreven wordt, in de vorm van de aanval inzetten. Bij vluchten moeten we niet alleen denken aan de kat die wegrent. Voor veel katten is de vluchtweg driedimensionaal, zij klimmen een boom of andere hoge plek in. Bij het de aanval inzetten, kunnen we denken aan de kat die onvoldoende de omgang met mensen gewend is en uit angst slaat als je je arm naar hem uitsteekt.
Bij extreme angst kan een kat zijn blaas legen, plassen uit pure angst dus. Dit zien we bijvoorbeeld wanneer een kat wordt aangevallen en achtervolgd wordt door een andere kat of een hond.
Voordat ik terugkom op de vraag waarom een kat zoveel angst zou ervaren in het donker dat hij buiten de bak plast, wil ik eerst eens kijken waarom een kat eigenlijk angst zou ervaren in het donker.
De kat: een nachtdier?
Een kat leeft zowel overdag als ’s nachts en vooral ’s morgens vroeg en ’s avonds in de schemering is hij actief. Dat zijn de momenten waarop de kat jaagt, als zijn prooi dan tenminste voor handen is of waarop hij door het huis rent. Een kat kan goed zien in het donker en de schemering. Zijn zintuiglijke vermogens, zijn zicht, gehoor, reuk en tastzin hebben hem uitstekend uitgerust om onder deze omstandigheden goed te kunnen functioneren. Zolang zijn zintuigen goed functioneren, geven deze geen reden om angst te vertonen in situaties waarin er minder daglicht is.
Medische oorzaak nagaan
Terugkomend op de kat die ’s nachts buiten de bak plast, is het dus belangrijk om eerst mogelijke medische oorzaken voor dit gedrag na te gaan. Behalve een urine onderzoek dat ik sowieso adviseer in het geval van buiten de bak plassen, is het in deze situatie belangrijk om na te gaan of de zintuiglijke vermogens van deze kat goed functioneren.
Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan een kat die aan het dementeren is en die daardoor ’s nachts vaak letterlijk de weg, en dus ook de weg naar de kattenbak, kwijt is. Deze kat is te helpen door hem ’s nachts een kleine ruimte te bieden met alle voorzieningen op korte afstand van elkaar. Daarnaast kun je het makkelijker voor hem maken door een lamp aan te laten, waardoor het licht blijft en de kat minder in verwarring raakt. Hier kan het donker dus zeker meespelen in het gedrag van de kat en deze kat kan door zijn verminderde cognitieve vermogens dan ook angst ervaren in het donker.
Bij de jongere kat in dit verhaal, is dementie niet aan de orde. En een recent urine onderzoek levert geen afwijkingen op. Toch kan een eerder doorgemaakte urineweginfectie wel degelijk een rol spelen in het ’s nachts buiten de bak plassen. Dit kan het geval zijn wanneer de kat overdag naar buiten gaat en daar plast en ’s nachts binnen is, waar hij op de kattenbak moet plassen. Als de kat een negatieve associatie heeft opgedaan met de kattenbak door de pijn die hij tijdens het plassen op die bak ervaarde ten tijde van de blaasontsteking, zal de kat de bak vermijden. Hij zoekt een andere plek om te plassen, waar het geen pijn doet. Overdag kan deze kat naar buiten, maar als de bak en de grit onveranderd zijn, is in de ogen van de kat deze bak met deze vulling nog steeds de oorzaak van zijn pijn. Een reden om niet op die bak te plassen. Dan heeft het buiten de bak plassen niet met het donker te maken, maar met een negatieve associatie met de kattenbak. De oplossing moet dan niet gezocht worden in een lamp bij de kattenbak, maar in een andere kattenbak met een ander kattenbakgrit.
Medisch gezond
Als er geen medische oorzaak gevonden wordt voor het ’s nachts buiten de bak plassen, kan de kat ook een negatieve ervaring hebben opgedaan terwijl hij in het donker op de kattenbak plaste. Dan kan het helpen om de context, het donker, te veranderen door verlichting aan te brengen bij de kattenbak. Hierdoor wordt de situatie anders en kan de kat weer op de bak plassen.
Concluderend: we kunnen niet zeggen dat de kat bang is in het donker, maar dat hij angst ervaart in de vorm van buiten de bak plassen door een negatieve ervaring opgedaan op de kattenbak in het donker.