MIJN BLOGS IN HET ARCHIEF




KAT EN OBJECT-SPEL

 
In het kader van gezond bezig zijn met uw kat, hoort zeker ook spel met uw kat. Door uw kat bezigheden in huis aan te bieden, kan hij zijn energie kwijt, hoeft hij niet de hele dag bij de kachel te liggen en daarna van verveling in de gordijnen te klimmen. Door hem in huis een dagbesteding te geven, mogelijkheden tot natuurlijk kattengedrag te vertonen, worden veel gedragsproblemen als vernielzucht, overmatige vachtverzorging, agressie voorkomen. 
Daarnaast houdt het uw kat fit: spel en beweging is goed voor het lichaam: het houdt zwaarlijvigheid tegen en helpt de spieren en gewrichten soepel te houden.
Dus ook voor de oudere kat blijft spel belangrijk. En, niet onbelangrijk, door samen met uw kat te spelen, bouwt u een band op.

Sociaal spel en object spel

Er wordt onderscheid gemaakt tussen sociaal spel en object spel. Bij sociaal spel leert een kitten door spel met nestgenootjes en moederpoes wat geoorloofd is in normaal kattengedrag: hoe je als kat met elkaar omgaat. Hoewel dit voor de ontwikkeling van de kat heel belangrijk is, wil ik het in dit artikel alleen hebben over object spel: het spelen met voorwerpen.

Spel en jacht



Van oorsprong jaagt een kat om in leven te blijven. Hij is de hele dag druk met prooi vangen door ofwel voor een muizenhol te zitten en te wachten tot de muis naar buiten komt, of door achter bewegende prooi aan te jagen. Afhankelijk van het gebied waar hij leeft, zal hij andere prooi vangen. Het is maar net wat daar voor handen is, wat er leeft in dat gebied. Moederpoes leert haar jongen jagen door eerst dode en vervolgens halflevende en levende prooi in het nest te brengen. Daarnaast zit het jachtinstinct zeker ook in de genen van de kat. Kittens leren door spel met dode, half levende prooi hoe ze uiteindelijk een prooi moeten vangen. Spel kan dus gezien worden als een voorbereiding, oefening voor de jacht.

Spel: alleen voor de lol of ….

Dr. John W.S. Bradshaw, directeur van de Anthrozoology Institute, University of Bristol, heeft hier vanaf 1992 uitgebreid onderzoek naar gedaan in samenwerking met dr. Sarah L. Hall en dr. Ian Robinson(“Object Play in Adult Domestic Cats: The Roles of Habituation and Disinhibition”, Sarah L.Hall, John W.S. Bradshaw and Ian Robinson, 2002).

In dit onderzoek werd een aantal overeenkomsten gevonden tussen spel en jachtgedrag. Zo werd duidelijk waarom een kat snel verveeld, uitgekeken raakt op een speeltje, welke speeltjes de voorkeur hebben en wat de motivatie is om te spelen.

In de onderzoekssituatie werd telkens een speeltje aan een touwtje voortbewogen, net als in een jachtsituatie.

Het bleek dat katten uitgekeken raken op een speeltje als dit niet verandert van uiterlijk. Een eerste keer speelt een kat er fanatiek mee, de tweede keer is dit al een stuk minder heftig en ook korter en een derde keer is menig kat helemaal niet meer geïnteresseerd. De kat haakt af, omdat de prooi blijkbaar niet eetbaar of niet te doden is.

Toen er speeltjes werden aangeboden die kapot gingen door erin te bijten, klauwen, bleven de katten wel geïnteresseerd. Als je kijkt naar hoe het in de natuur gaat, is dit een goede nabootsing van hoe een kat een prooi vangt, erin bijt en klauwt, waardoor de prooi verzwakt, beschadigd raakt en uiteindelijk gedood wordt.

Je zou dus zeggen, laat speeltjes maar lekker kapot gaan, des te interessanter voor de kat.

Enige nuancering is hierbij wel vereist, want door beschadiging van het speeltje zou de kat in de losse onderdelen kunnen stikken of verstopte darmen kunnen oplopen. Kijk dus uit als er een speeltje kapot is, ook al is dit nog zo interessant voor de kat! Beter kun je de kat dan een nieuw speeltje aanbieden dat er net iets anders uitziet. De kat zal dan weer fanatiek spelen, het als een prooi bespringen, erin bijten en klauwen tot ook dit speeltje niet meer interessant is. De tijd is rijp voor weer een nieuw speeltje!

Natuurlijk zijn speeltjes weer interessant te maken door ze van catnip- of valeriaangeur te voorzien, maar dat valt buiten dit onderzoek. U kunt dit thuis echter gewoon doen!

Verschil in formaat van het speeltje

Het bleek dat katten een voorkeur hebben voor een speeltje formaat muis en dan liefst met veren, bont of meerdere poten(als een spin). De kat houdt dit vast met zijn voorpoten en bijt erin. Een speeltje formaat rat, eveneens met bont overtrokken, laat ander spel zien. Allereerst benadert hij dit voorzichtiger, vervolgens houdt hij dit op “armlengte” afstand en trapt er met zijn achterpoten tegenaan, net als wanneer hij een echte rat pakt. Ook de binnenkat die nog nooit een echte muis of rat gezien heeft, speelt op deze manier.

….voor een ander doel



Er werd ook gekeken of een hongerige kat bereid was om te spelen. Het bleek dat de katten met honger des te fanatieker waren, waarmee bevestigd wordt dat spel niet alleen voor de lol, maar zeker ook voor de jacht is. Er wordt dan ook op grotere prooi, grotere speeltjes, gejaagd. Een kat denkt wel na hoe zijn honger te stillen!

Begrijpt u nu, dat veel katten liever spelen dan op schoot liggen bij hun personeel?