Afgelopen week werd ik even opgeschrikt door het bericht dat er een kat in het Glazen Huis zou gaan verblijven. Gelukkig bleek de volgende dag dat de kat intussen een eigenaar had gevonden en was de actie van de baan. Toch vind ik dit idee een reden om eens te kijken naar de levensbehoeftes van de kat in huis. Want een kat in een glazen huis, dat is als je kijkt naar het natuurlijk gedrag van de kat absoluut onverenigbaar. Zeker als je bedenkt dat sommige katten al stress kunnen ervaren door het transparante kattenluikje in hun veilige huis.
De kat: een control freak
Een kat is een dier dat graag controle over zijn omgeving houdt. Dit betekent dat hij, afhankelijk van zijn socialisatie en genetische aanleg in meerdere of mindere mate stress ervaart als aan deze voorwaarde niet wordt voldaan. Kortom bij onvoorspelbaarheid van de leefomgeving kan chronische stress ontstaan. Een situatie die niet bevorderlijk is voor het welzijn van de kat en die hem bovendien vatbaarder voor ziektes maakt. Natuurlijk wil je dit als toegewijd kattenpersoneel voorkomen door de omgeving zoveel mogelijk aan te passen aan de eisen van je meer of minder stress gevoelige kat.
Kijkend naar de hypothetische situatie van de kat in het Glazen Huis, dan is dit een absoluut oncontroleerbare situatie. Er is een transparante wand waardoor er volledig zicht is op de bewoners, er is veel lawaai van muziek, van mensen die in en rond het huis lopen, op de ramen tikken, door de brievenbus roepen etc. En dat 24 uur per dag 5 dagen lang.
Schuilplekjes
Een belangrijke vereiste in zo’n vreemde, onvoorspelbare omgeving is voldoende goede schuilplekjes, waar de kat zich terug kan trekken. Verstopgedrag behoort tot het natuurlijk gedrag van de kat. In een vreemde omgeving, als bijvoorbeeld een asiel zie je dat katten zich verstoppen achter hun kattenbak. Sommige katten gaan zelfs zo ver dat ze de kattenbak omkiepen en eronder kruipen. In 2014 is met hun onderzoek “Will a hiding box provide stress reduction for shelter cats?” wetenschappelijk aangetoond door C.M. Vincke, L.M. Godijn en W.J.R. van der Ley dat verstopdozen bij asielkatten het stress niveau verlagen. Eerder was al aangetoond dat het zich kunnen verstoppen een kat helpt zich aan te passen aan veranderingen in zijn leefomgeving(Carlstead:1993, Gourkow:2006).
Eisen aan de schuilplekjes
Behalve dat de kat zich moet kunnen verstoppen, is het ook belangrijk om te kijken naar de ondergrond van de schuilplek. Zo is aangetoond dat op een zacht oppervlak een kat meer opgerold kan liggen, waardoor hij meer REM slaap heeft. Dit vergroot het welzijn(Crouse:1995).
Nu moeten we wel even in gedachten houden dat een kat pas opgerold gaat liggen als hij een behoorlijke mate van ontspanning ervaart. Een kat in acute of chronische stress ligt niet opgerold, maar vlucht of sluipt naar zijn schuilplek, waar hij zo gaat liggen/zitten dat hij direct weer weg kan. Met al zijn voetjes op de vloer.
Kijkend naar het vluchtgedrag van een kat in de natuur: veel katten vluchten omhoog: zij klimmen in een boom. Strategisch gezien is dit belangrijk: de kat is ontsnapt aan zijn achtervolger(de hond bijvoorbeeld) en heeft overzicht over zijn omgeving. Zeker in een vreemde omgeving is het daarom belangrijk dat de geboden schuilplekjes ook op hoogte liggen en voorzien zijn van meerdere wegen ernaar toe. In Engelse opvangcentra wordt gewerkt met schuildozen met openingen van boven en van opzij om de kat zo maximale toegangsmogelijkheden te bieden.
De kat in uw eigen huis
Afhankelijk van de leefsituatie van uw kat( meer of minder katten, meerdere sociale groepen in huis, drukker of rustiger gezin) heeft hij behoefte aan schuilplekjes gedurende het hele jaar. Met het oog op de komende decembermaand met alle veranderingen in het normale huiselijke leven is het belangrijk om zeker nu eens goed te kijken naar de schuilplekjes voor uw kat. Zodat hij zich terug kan trekken als hij even geen zin heeft in bezoek en feest. Een speurtocht op het internet leert dat veel fabrikanten daar op inhaken door juist nu met mooie aanbiedingen voor iglo’s, tentjes, kattenholletjes en andere leuke, zachte mandjes te komen. Om zo met zo min mogelijk stress de feestdagen door te komen.