Moederpoes en kittens

Een moederpoes likt haar kittens. Direct  na de geboorte begint zij hiermee om de ademhaling te stimuleren.  En daarna likt zij haar kittens om, vooral de eerste paar dagen na de geboorte, de werking van urinewegen en darmen te stimuleren. Deze stimulatie van urinewegen en darmen is nodig, omdat de kittens dan nog niet rondlopen, niet zelf naar de kattenbak kunnen gaan. Zo zorgt moederpoes ervoor dat het nest netjes schoon blijft en haar kittens in goede gezondheid blijven. Natuurlijk wordt op deze manier ook de vacht verzorgd.

Hierna ontwikkelen de kittens al snel het likken om zichzelf schoon te houden. Al in de tweede levensweek beginnen de kittens hun voorpootje te likken. Dit  wordt na enkele dagen gevolgd door het likken van het hele lijfje. Natuurlijk gebeurt dit nog niet zo zorgvuldig als bij een volwassen kat, een reden waarom ook moederpoes haar kittens regelmatig schoon blijft likken.

Hoeveel tijd besteedt de kat aan het zich likken?

Een volwassen kat besteedt een groot deel van zijn wakkere momenten aan likken en poetsen. Hij doet dit bij voorkeur na het rusten of slapen en na het eten. Dit kan oplopen tot maximaal de helft van de wakkere tijd. Natuurlijk zijn er individuele verschillen als gevolg van vroege ervaringen, genetische aanleg en het soort vacht. Een langharige vacht heeft meer verzorging nodig dan een kortharige. Een kitten dat door moederpoes slecht verzorgd is, doordat het bijvoorbeeld het eerste nestje van de moeder was, vertoont vaak een slechtere hygiëne, hij zal zich als volwassen kat minder vaak likken en daardoor zichzelf minder schoon houden.

Waarom likt de kat zich?

Naast het schoonhouden van de vacht en de huid en de vacht in goede conditie houden, is zich likken ook belangrijk om infecties door parasieten te verminderen. Daarnaast heeft het likken ook een verkoelend effect, wat niet alleen in warme zomers maar ook binnen in een verwarmd huis belangrijk is. En likken kan zelfs statische elektriciteit verminderen. Zo likken sommige katten zich voor een onweersbui.

Likken en stress

Behalve deze hygiënische functies kan door likken ook stress verminderen. Dit kan dan gaan om stress die bij de kat is ontstaan nadat hij door zijn eigenaar bestraft is. Maar ook door een ontmoeting met een agressieve kat. Door likken komt serotonine vrij, een “gelukshormoon”, waardoor juist in situaties waar stress ervaren wordt, de kat zich zal likken om zich weer prettig te voelen, zichzelf gerust te stellen.

Een kat kan ook overspronggedrag vertonen. Een gedrag dat niet past in de situatie. Het gaat dan niet om een uitgebreide poetspartij maar om een snelle lik over bijvoorbeeld een pootje. Ook op deze manier stelt de kat zichzelf gerust en heeft hij even bedenktijd voor zijn in te zetten gedrag.

Kat likt andere kat

Katten die een sociale groep vormen, begroeten elkaar door elkaar te likken. Ook likken deze katten elkaar om elkaar te helpen bij het schoonhouden van de vacht. Vaak worden de moeilijker bereikbare plekjes, de nek en de kop, van de andere kat gelikt, waarna de rest van het lijf ook wordt meegenomen.



Overigens is het niet zo dat een kat hiervoor afhankelijk is van een andere kat. Een kat alleen gebruikt zijn pootje om de moeilijke plekken te bereiken. Eerst likt hij dit pootje nat waarna hij ermee over de te reinigen plek wrijft. Tussendoor maakt hij steeds het pootje weer nat door het te likken. Hij gebruikt zijn pootje dus als washandje!

Afwijkend likgedrag

Een kat kan zich overmatig likken of juist bijna niet meer likken. Zoals bij elke gedragsverandering is het ook hier belangrijk om een medische oorzaak voor het gedrag uit te sluiten. Behalve verschillende parasieten kunnen ook allergie en lever- of nieraandoeningen veroorzaken dat een kat zich overmatig likt. Een kat die pijn heeft aan een lichaamsdeel zal daar veel likken. Denk hierbij niet alleen aan de kat met de opgezette pijnlijke poot, maar ook aan de kat met blaasontsteking die zijn buik likt.

Ook kan een zieke kat juist stoppen met zich te likken. Alle reden dus om de kat eerst lichamelijk te laten onderzoeken door de dierenarts.

Uit stress kan een kat zich overmatig of juist niet meer likken. Elke kat is verschillend. Zo zal de ene kat stress ervaren door bijvoorbeeld de komst van een nieuwe kat in huis en dit uiten door zichzelf veelvuldig te likken. Een andere kat zal in een grote groep katten juist niet meer de rust kunnen vinden om zichzelf te likken. Deze kat kan geholpen worden door hem een veilige plek te bieden waar hij zich terug kan trekken. Een doos kan al wonderen doen!

Een kat kan zich ook overmatig likken uit verveling of omdat hij geleerd heeft dat dit hem aandacht oplevert van de eigenaar.



Kat likt mens

Veel katten likken hun eigenaar en vaak vragen mensen zich af waarom de kat dit doet. Is dit een manier van de kat om genegenheid te tonen? Als je kijkt naar hoe katten zich ten opzichte van elkaar gedragen en van welke kat likken wel of niet getolereerd wordt, dan zou je kunnen denken dat de kat inderdaad door likken de relatie tot zijn eigenaar in stand houdt. Immers alleen katten uit een sociale groep likken elkaar. Maar ook na agressie kan er gelikt worden, mogelijk als verzoenend gebaar. Dus waarom likt de kat zijn eigenaar? Hier is nog geen wetenschappelijk onderbouwd antwoord op te geven omdat er onvoldoende onderzoek naar is gedaan.